بن بست دیگری در برابر دولت وحدت ملی لبنان؟

میشل سلیمان (چپ)، نبیه بری (وسط) و فواد سینیورهنبیه بری، رئیس مجلس لبنان پس از دیداری نیم ساعته با میشل سلیمان، رئیس جمهور این کشور، اعلام کرده است که «مقاومت» حاضر است بخشی از استراتژی دفاعی لبنان باشد و نه تمام آن.
منظور آقای بری از «مقاومت» عمدتا شبه نظامیان وابسته به حزب‌الله است که همچنان کنترل نسبی جنوب لبنان را بر عهده دارند.
از زمان تشکیل دولت وحدت ملی لبنان با حضور دو ائتلاف رقیب در لبنان، کابینه فواد سینیوره نخست وزیر این کشور، هنوز نتوانسته است بیانیه خط مشی دولت را منتشر کند.
برای تهیه و تنظیم بیانیه خط مشی دولت، کمیته‌ای مرکب از هشت وزیر کابینه شکل گرفته است، اما این کمیته به دلیل اختلافاتی که بین دو جریان اکثریت و اقلیت حاضر در مجلس و دولت بروز کرده، هنوز گامی در جهت تدوین بیانیه خط مشی برنداشته است.
«مقاومت» و سلاح حزب‌الله، رابطه با سوریه و بسط اقتدار دولت به سراسر خاک لبنان، سه موضوعی است که دو ائتلاف سیاسی ۱۴ مارس و ۸ مارس بر سر آن اختلاف نظر دارند.
در مورد «مقاومت»، ائتلاف ۱۴ مارس بر این نظر است که هر نوع اقدام برای آزادی مزارع شبعا و تپه‌های کفر شوبا باید فقط با مجوز دولت، صورت گیرد. این موضع بدان معناست که بدون تصویب دولت، شبه نظامیان حزب‌الله حق انجام هیچگونه عملیات نظامی علیه اسرائیل را ندارند و باید در نیروهای رسمی نظامی ادغام شوند.
محمد فنیش، از رهبران حزب‌الله که عضو کمیته وزارتی تدوین بیانیه خط مشی دولت است، با پیشنهاد ائتلاف ۱۴ مارس مخالف است و اصرار دارد که بند مربوط به مقاومت در بیانیه‌ خط مشی دولت قبلی لبنان باید همچنان حفظ شود. طبق این بند، حزب‌الله از حق عملیات مقاومت برای آزادی مزارع شبعا و تپه‌های کفر شوبا برخوردار است

محمد فنیش، از رهبران حزب‌الله که عضو کمیته وزارتی تدوین بیانیه خط مشی دولت است، با پیشنهاد ائتلاف ۱۴ مارس مخالف است و اصرار دارد که بند مربوط به مقاومت در بیانیه‌ خط مشی دولت قبلی لبنان باید همچنان حفظ شود. طبق این بند، حزب‌الله از حق عملیات مقاومت برای آزادی مزارع شبعا و تپه‌های کفر شوبا برخوردار است.
آقای بری نیز، پیش از این گفته بود که در بند فوق چه اشکالی وجود دارد که نیازی به تغییر آن باشد؟
در مورد رابطه با سوریه، ائتلاف ۱۴ مارس ترسیم رسمی خطوط مرزی لبنان و سوریه را اولویت نخست روابط بیروت – دمشق می‌داند، حال آنکه ائتلاف ۸ مارس به علت روابط نزدیکش با سوریه، به چنین اولویتی قائل نیست.
در باره گسترش اقتدار دولت بر سرتاسر خاک لبنان نیز، ائتلاف ۱۴ مارس این مساله را تنها راه اعاده حاکمیت ملی در لبنان می‌داند اما حزب‌الله حاضر نیست که پایگاهها و زرادخانه‌های آن، تحت حاکمیت دولت آقای سینیوره در آید.
بدین ترتیب، دو ائتلاف رقیب در لبنان که دوره‌ای طولانی را در بن بست مربوط به انتخاب رئیس جمهور و تشکیل دولت وحدت ملی به سر بردند و پس از آن، چند هفته‌ای نیز بر سر انتخاب اعضای کابینه به چانه زنی با هم پرداختند، اینک در باره بیاینه خط مشی دولت با هم دچار اختلاف شده‌اند.
به نظر می‌رسد دو ائتلاف رقیب، همانگونه که بن بست‌های گذشته را پشت سر گذاشته‌اند، این بار نیز بر اختلاف های خود غلبه کنند، اما نوع فرمولی که آنها بر سر آن توافق خواهند کرد، در حقیقت، ماهیت تقسیم قدرت در لبنان و یا به عبارتی سهم واقعی قدرت هر یک از دو طرف را آشکار خواهد کرد.
هر چند که توافقنامه دوحه بحران لبنان را از حالت برنده – بازنده خارج کرده و راه را برای دستیابی به راه حل‌های میانه که در موضع تازه آقای بری نمایان شده، گشوده است، اما به نظر می‌رسد که دو ائتلاف رقیب لبنان هر چه که به تعیین تکلیف مسائل حساس نزدیک تر می‌شوند، راه حل های میانه را هم دست نایافتنی‌تر می‌یابند

قاعدتا اگر ائتلاف ۱۴ مارس موفق شود هرگونه تحرک نظامی حزب‌الله را به تصمیم دولت مشروط کند و اقتدار دولت آقای سینیوره را در جنوب لبنان بگستراند، ائتلاف ۸ مارس به رغم به دست آوردن حق وتوی مصوبات دولت، طرف رو به ضعف معادله قدرت در لبنان خواهد بود.
در مقابل، اما اگر حزب‌الله بتواند آزادی عمل نظامی خود را در جنوب لبنان به دولت بقبولاند و پایگاههای خود را از حوزه اقتدار دولت مرکزی دور نگه دارد، در آن صورت، ائتلاف ۱۴ مارس به رغم در دست داشتن اکثریت مطلق وزارتخانه‌های کابینه، طرف ناکام بحران دو ساله لبنان به شمار خواهد آمد.
هر چند که توافقنامه دوحه بحران لبنان را از حالت برنده – بازنده خارج کرده و راه را برای دستیابی به راه حل‌های میانه که در موضع تازه آقای بری نمایان شده، گشوده است، اما به نظر می‌رسد که دو ائتلاف رقیب لبنان هر چه که به تعیین تکلیف مسائل حساس نزدیک تر می‌شوند، راه حل های میانه را هم دست نایافتنی‌تر می‌یابند.
از این جهت، حتی اگر دو ائتلاف رقیب در باره سه مساله فوق به راه حل میانه‌ای دست یابند، آن راه حل فقط در صورت و شکل خود میانه خواهد بود و در واقعیت و محتوای خود به سود یکی از طرفین خواهد چربید.
در این میان، نقش میشل سلیمان که وظیفه ترغیب دو ائتلاف به یافتن راهی برای حل اختلاف‌های موجود بر عهده اوست بیشتر نمایان خواهد شد و تا حدی از گرایش حقیقی او پرده برخواهد داشت.