نظری به مطبوعات بريتانيا: ' بدون حجاب'

روری مک کارتیمقاله نويس در روزنامه گاردين



'در دهه پنجاه ميلادی، عراق اولين کشور عرب بود که در آن يک زن به وزارت رسيد'
در آخرين روزهای پيش از برگزاری انتخابات در عراق، مطبوعات بريتانيا مقالات و گزارش های متعددی را به اين موضوع اختصاص داده اند. در ميان تحليلهای سياسی، برخی مقالات به ويژه به وضعيت زنان و نقش آنها در انتخابات روز يکشنبه پرداخته اند. آنچه در پی می آيد چکيده ای از مقاله ای با عنوان "بدون حجاب" است که به تازگی در روزنامه گاردين چاپ لندن، منتشر شد:
"روری مک کارتی" مقاله نويس روزنامه گاردين چاپ لندن، گزارش خود را اين گونه آغاز می کند: "از آغاز جنگ در عراق تا کنون، شرايط زندگی برای زنان و دختران اين کشور به شدت تنزل کرده است و آنها دوباره مجبور به پوشيدن حجاب شده اند."
او می نويسد: "يکسال پيش، در هفته های بعد از حمله آمريکا، صد ها زن عراقی در برابر هتل فلسطين در مرکز بغداد راهپيمائی کردند. اين زنان به آينده خوشبين بودند و بسياری از آنها، بدون حجاب، سخنان پر قدرتی را در مقابل دوربين های تلويزيونی ايراد کردند. حالا ديگر روزگار اعتراضات دسته جمعی سپری شده است."
نگارنده اين مقاله گاردين مشاهدات خود از اولين نشست در مورد نابرابری روزافزون زنان در عراق پس از جنگ را، که به تازگی در هتل فلسطين در شهر بغداد برگزار شد، چنين توصيف می کند: "تعداد زنانی که در مقابل هتل ايستاده بودند بيش از ده دوازده نفر نبودند. نيمی حجاب داشتند و اکثرا از بيم خطر جانی با خويشان و آشنايان مرد در اين اعتراض آرام حاضر شده بودند. اعتراض آنها به اشغال عراق و ناامنی، به ويژه برای زنان، بود."
مدير سازمان آزادی زنان در عراق
هر چند قوانينی وضع شده که يک چهارم از کانديداهای هر حزبی بايد زن باشند، اما گروه خانم محمد در انتخابات عراق شرکت نخواهد کرد. به نظر او نفوذ شديد اسلام گرايان تعادل را از ميان برده و شانسی برای برنده شدن، وجود ندارد. اما، آنها به مبارزه از بيرون حکومت ادامه خواهند داد

يانار محمد
روری مک کارتی به نقل از "يانار محمد"، برگزارکننده اين راهپيمائی و يکی از مبارزين سرسخت حقوق زنان در عراق، می نويسد: "می دانيد چقدر ترس دارد که آدم به خيابان بيايد؟ می توانيد ضمانت کنيد که تا شب زنده بمانيد؟ همين ناامنی است که سازماندهی زنان را فلج کرده است."
نويسنده مقاله ادامه می دهد: "زنانی که در بيرون هتل فلسطين جمع شده بودند، گفتند زندگی آنها پس از سقوط صدام حسين و به دنبال آن قدرت گرفتن گروه های اسلامی تغيير کرده است. آنها همچنين گفتند زنان بيشتری موهايشان را می پوشانند. بعضی از روی اعتقاد اما اغلب تحت فشار هم طرازان و يا به خاطر انگشت نما نشدن، حجاب دارند."
"ندام مويد"، يکی از زنان شرکت کننده در اين نشست اعتراضی، گفت: "پوشيدن چادر به دختران جوان تحميل می شود. درک آنها از اين نوع پوشش چيست؟ پوشيدن چادر تاثير روانی بدی بر آنها خواهد داشت. آنها را به عناصری منفی در جامعه تبديل می کند."

زنان کرد عراقی در جريان گردهمايی انتخاباتی
خانم مؤيد در گفتگو با مقاله نويس گاردين همچنين به فشار گروه های مذهبی- به ويژه گروه های بنيادگرای شيعه (که يقيناً پس از انتخابات اين هفته بر مجلس عراق مسلط خواهند شد) - بر کودکان مدرسه ای اشاره کرد و گفت: " احزاب سياسی می آيند، اتاقی را در ساختمان مدرسه به خودشان اختصاص می دهند و بعد پوشيدن چادر و حتی دستکش را برای همه دختران اجباری می کنند. آيا اين انسانيت است؟ آنها دائما تصاوير اسلامی را به ديوار مدرسه نصب می کنند و بچه ها اصلا معنای اين ها را نمی فهمند. شنيديم در مدرسه ای دختران مسيحی را وادار کرده اند چادر بپوشند."
"طيقره فيصل"، دانش آموزی که از شهر نسبتا آزاد بصره به اين نشست آمده بود، گفت: "حتی در دانشگاه، زنان نمی توانند پوشش خود را انتخاب کنند. ديدن زنی بدون روسری در خيابان برای همه تعجب آور است. همه بايد کاملا پوشيده باشند."
روری مک کارتی در ادامه مقاله می نويسد: "در گذشته وضع به اين صورت نبود. در دهه پنجاه ميلادی، عراق اولين کشور عرب بود که در آن يک زن به وزارت رسيد. زنان با آزادی در بانک ها و ادارات دولتی به کار اشتغال داشتند و در مباحث پرشور عمومی شرکت می کردند."
به نوشته گاردين، در دهه ٩٠ ميلادی، به دنبال تلاش صدام حسين برای جلب روحانيون و قبايل عراقی، اوضاع تغيير کرد. او به مردها اجازه داد چهار همسر داشته باشند و حکم داد اگر زنی به ظن "آبروريزی" به دست شوهرش کشته شد، شوهر او از مجازات معاف است.
نگارنده اين مقاله در ادامه آورده است: "اين احکام واپس گرا امروز در بطن احزاب مهم مذهبی قرار دارد، هرچند که به طور علنی آن را ابراز نکنند. سال گذشته، اعضای تندرو شورای حکومتی که از سوی آمريکا در عراق تعيين شده بود، سعی کردند ماده ١٣٧ قانون را، که شريعت اسلام را فرای حقوق فردی قرار داده و قدرت حمايت قانون از زنان را به شدت تضعيف می کند، به تصويب برسانند. "
زن عراقی
پوشيدن چادر به دختران جوان تحميل می شود. درک آنها از اين نوع پوشش چيست؟ پوشيدن چادر تاثير روانی بدی بر آنها خواهد داشت. آنها را به عناصری منفی در جامعه تبديل می کند

نديم مؤيد
وی می نويسد: "هر چند به دنبال اعتراضات شديد، اين اقدام به نتيجه نرسيد، اما زنگ خطری بود در مورد برنامه های ارتجاعی سياسی که بايد در آينده انتظار آن را داشت. اين مشکلات علنی هستند. اما در خفا، مشکلات بيشتری وجود دارد که هنوز برملاء نشده است.
مراکز زنان در بغداد و کرکوک
به گفته گاردين، گروه "يانار محمد" تا کنون دو مرکز حمايت از زنان را در بغداد و کرکوک به راه انداخته است. اين مراکز در سال گذشته حدود دوازده زن را پناه داده است و تعداد بيشتری از اين گروه درخواست کمک کرده اند. مشکل اين زنان خشونت و ستمی است که کمتر در مجامع عمومی از آن صحبت می شود.
مقاله نويس گاردين
در گذشته وضع به اين صورت نبود. در دهه پنجاه ميلادی، عراق اولين کشور عرب بود که يک زن به وزارت رسيد. زنان با آزادی در بانک ها و ادارات دولتی به کار اشتغال داشتند و در مباحث پرشور عمومی شرکت می کردند

روری مک کارتی
روری مک کارتی به نقل از خانم محمد می نويسد: "در کردستان به زنی از خانواده ای مسلمان و سنتی بر خورديم که پيش از ازدواج به او تجاوز شده بود. وقتی شوهرش از اين موضوع باخبر می شود اين زن را نجس می داند و به او اجازه نمی دهد که به کودک نوزادش دست بزند. روزگار زن را سياه می کند و هر روز او را کتک می زند. ما او را گريه کنان کنار خيابان پيدا کرديم. امروز اين زن که ٢٣ سال دارد در مرکز حمايت زنان زندگی می کند، به مدرسه برگشته و می خواهد به دانشگاه برود."
به نوشته گاردين، يانار محمد ٤٤ ساله، که از دانشگاه بغداد در رشته معماری فارغ التحصيل شده و پيش از جنگ نزديک ده سال خارج از عراق زندگی کرده، نگران است که سرخوردگی مردم از شکست نيروهای اشغالگر آنها را به سوی جنبش های افراطی مسلمان بکشاند: "آزادسازی بايد از طريق راه های مدنی و غيرمذهبی صورت بگيرد."
نگارنده اين مقاله گاردين در ادامه می نويسد: " هر چند قوانينی وضع شده که يک چهارم از کانديداهای هر حزبی بايد زن باشند، اما گروه خانم محمد در انتخابات عراق شرکت نخواهد کرد. به نظر او نفوذ شديد اسلام گرايان تعادل را از ميان برده و شانسی برای برنده شدن، وجود ندارد. اما، آنها به مبارزه از بيرون حکومت ادامه خواهند داد."
يانار محمد در بخش ديگری از گفتگو با روری مک کارتی گفت: "هزاران آدم غير مذهبی از من حمايت می کنند. ما با قدم های کوچک و محکم به مقصد خواهيم رسيد. اما زمان لازم است."